Wersja standardowa Wersja z powiększonym kontrastem Wersja tekstowa
Centrum Informacji Turystycznej w Oświęcimiu
Facebook
Centrum Informacji Turystycznej w Oświęcimiu

Trzebinia i okolice

 | Dwór Zieleniewskich
Dwór Zieleniewskich

Dwór Zieleniewskich

Początki historii dworu sięgają XIII wieku, jednak pierwszy murowany budynek został wzniesiony najprawdopodobniej dopiero w czasach, kiedy właścicielem Trzebini był Dziersław Karwacjan (II połowa XIV w.). Wcześniejsze zabudowania dworskie zbudowane były z drewna. Ostatnimi właścicielami byli pochodzący z Borysławia Paulina i Marian Zieleniewscy, których nazwisko do dnia dzisiejszego pozostało w nazwie Dworu. Zakupili oni dobra trzebińskie w 1920r.

Dwór posiada wiele charakterystycznych cech dla staropolskich dworów m.in.: łamany mansardowy dach (nazywany dachem polskim) oraz czterokolumnowy portyk od strony zajazdu. Na podstawie zachowanych zapisów istnieje przypuszczenie, iż kształt ten został mu nadany prawdopodobnie już w pierwszej połowie XVII w., wcześniej natomiast miał on charakter wieży mieszkalnej, pełniącej funkcję strażniczą na drodze z Olkusza do portu wiślanego w Okleśniej, którędy transportowano rudy ołowiu i srebra.
Zieleniewscy nabyli dwór w stanie bardzo zaniedbanym, dlatego w latach 1925 - 1929 przeprowadzili kapitalny remont, zmieniając przy okazji układ pomieszczeń i ciągów komunikacyjnych wewnątrz, a także dobudowując taras od strony wschodniej i balkon na pierwszym piętrze.

W odpowiedzi na inicjatywę obywatelską, zmierzającą do uratowania niszczejącego obiektu, w 1983 r. budynek dworski wraz z parcelą odkupił od spadkobierców rodziny Zieleniewskich Skarb Państwa. Prace remontowe rozpoczęto na początku 1990 r. Obecnie w należącym do gminy Trzebinia Dworze Zieleniewskich Trzebińskie Centrum Kultury organizujące liczne koncerty, wystawy i spotkania z ciekawymi ludźmi. Dwór Zieleniewskich oferuje także pokoje gościnne o wysokim standardzie, a w stylowych piwnicach znajduje się restauracja i kawiarnia.

 | Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Trzebini
Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Trzebini

Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Trzebini

Kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Trzebini słynie z cudownej Figury Matki Bożej Fatimskiej, sprowadzonej z Fatimy w 1962 roku.
W 1901r. księża Salwatorianie założyli w Trzebini nową wspólnotę - pierwszą placówkę Salwatorianów na ziemiach polskich. Początkowo wynajmowali budynek, a dopiero w 1903r. zakupili 3 ha ziemi za stacją kolejową z przeznaczeniem na budowę zabudowań klasztornych i kościoła. W 1910r. poświęcono kamień węgielny pod budowę świątyni, zaprojektowanej w stylu neogotyckim. Budowę przerwał wybuch I wojny św.
Prace nad kościołem podjęto dopiero w 1954r., a zakończono w 1961r. W 1967r. figurę Matki Bożej przeniesiono do specjalnie przygotowanej kaplicy, a w 1997r. uroczyście ukoronowano koronami papieskimi, podnosząc też kościół do rangi Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej (pierwsze nocne czuwanie fatimskie odbyło się 47 lat wcześniej, 13 maja 1950r.).
Szczególną uwagę w kościele zwracają barwne witraże oraz 35 głosowe organy. Kościół i klasztor są otoczone rozległym parkiem, w którym w kamiennej grocie znajduje się figura Matki Bożej. W parku rozmieszczone są również stacje Drogi Krzyżowej z figurami wykonanymi przez rzeźbiarzy J.J. Noworolów z Krakowa. Przy kościele znajduje się również grobowiec Salwatorianów. W klasztorze młodzi ludzie przygotowują się do życia kapłańskiego i zakonnego (w 1996r. przeniesiono tu nowicjat Polskiej Prowincji Salwatorianów). Znajduje się tu również pierwszy w Polsce (założony w roku 1928) Dom Rekolekcyjny dla osób świeckich oraz Instytut Misjonarek Świeckich. Do dobrej tradycji należą organizowane w klasztorze księży Salwatorianów koncerty muzyki kameralnej.

 | Zespół Pałacowo - Parkowy w Młoszowej
Zespół Pałacowo - Parkowy w Młoszowej

Zespół Pałacowo - Parkowy w Młoszowej

Najstarsze wzmianki o Młoszowej pochodzą z XIV wieku. Kajetan Florkiewicz, adwokat z Kęt, zakupił dobra młoszowskie w 1798r. Jego syn - Juliusz Ozdoba Florkiewicz postanowił przebudować klasycystyczny dwór w Młoszowej i nadać mu bardziej „starożytny" charakter. Jego zamierzeniem było nie tylko upiększenie rezydencji, ale też ubarwienie jej wizerunku i przekonanie współczesnych, że w tym miejscu już w początkach XVII wieku istniał zamek, zniszczony w czasie wojny północnej przez Szwedów, który teraz jest przez niego zaledwie „odbudowywany". Rzekoma odbudowa miała być przeprowadzona na podstawie fikcyjnego inwentarza z 1705r.
Prace trwały kilkanaście lat i realizowane były pod kątem uwiarygodnienia spreparowanej historii i tradycji rycerskiej w pochodzącej z mieszczaństwa rodzinie Florkiewiczów. Do zaprojektowanych na początku XIX w. budynków w początku lat 50-tych dodano stylizowaną bramę wjazdową i duży staw od frontu, a cały teren wraz z parkiem otoczono murem z łamanego kamienia. Pod koniec lat 50-tych XIX w. rozpoczęto przebudowę samego budynku dworu. 11 stycznia 1862r. poświęcono „odbudowany" zamek i udostępniono go zwiedzającym. Detale architektury, wykrój okien, wieże, epitafia i wmurowana w północną ścianę loggi kamienna tablica „upamiętniająca" wymyślone przez właściciela wydarzenia miały sugerować kolejne przemiany w bryle budynku i jego dziejach.
Cała zbudowana przez Juliusza Florkiewicza południowa część zamku obecnie nie istnieje, ponieważ po przejęciu majątku w 1898r. przez wnuka Florkiewiczów - Juliusza Potockiego - rezydencja została gruntownie przebudowana z uwzględnieniem modnego wówczas wzornictwa francuskiego przez architekta krakowskiego Zygmunta Hendla. Nie zachowały się również Baszta Kozacka, Rondel Hajduków i inne zabudowania, rozebrane po II wojnie światowej.
Od chwili zakończenia przez Florkiewicza prac budowlanych do zamku zapraszano zwiedzających, którzy niezależnie od tego, czy wierzyli w autentyzm prezentowanej przez właściciela historii, tłumnie odwiedzali coraz popularniejszy majątek młoszowski i oglądali zachowane w nim „zabytki". Sam właściciel anonimowo opublikował w 1865r. na łamach „Tygodnika Ilustrowanego" fikcyjną historię zamku, starając się uwiarygodnić jego istnienie i podnieść znaczenie dóbr w Młoszowej.
Osoby odwiedzające zamek zostawiały swoje wpisy w księdze pamiątkowej. Z ich lektury można wywnioskować, iż „starożytny" zamek w Młoszowej odbierany był jako miejsce szczególne, nawet jeśli nie ze względu na nieco podejrzaną wartość zabytkową, to jako pełne uroku, gościnne miejsce, przypominające o wielu wydarzeniach z historii Polski.
Obecnie zespół pałacowo - parkowy ma postać neogotyckiego obiektu, składającego się z części pałacowej oraz przyległej do niej kaplicy, położonego na terenie założonego w 1824r. 17-hektarowego parku ze starym drzewostanem. Otacza go mur z basztą i Bastionem Belwederskim. 
Zespół Pałacowo Parkowy w Młoszowej jest jednym z punktów na Szlaku Renesansu w Małopolsce.
 

 | Sanktuarium Maryjne w Płokach
Sanktuarium Maryjne w Płokach

Sanktuarium Maryjne w Płokach

Pierwszy murowany kościół na płockim wzgórzu Zagajnik powstał w początkach XIV stulecia (parafię erygowano w 1314r. i pierwszy kościół mógł powstać w tym okresie, natomiast jej istnienie w Płokach potwierdza spis świętopietrza z 1326r.). Po pożarze w 1793r. odbudowano go w stylu klasycystycznym jako znacznie skromniejszą świątynię, którą ze względu na zły stan techniczny rozebrano w 1949r. Budowę obecnego kościoła zakończono w 1954r.
Największym skarbem świątyni jest cudowny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, pochodzący z II połowy XV wieku (autor nieznany). Jest to najstarszy zabytek malarski w Trzebini. Namalowano go na desce w technice temperowej na sposób wzorowany na bizantyjskim typie ikonograficznym Hodigitrii, z wytłoczonym w kredowym pozłacanym tle motywem wici akantu. Sława obrazu płockiego spowodowała, że został on w 1982r. ukoronowany koronami papieskimi. Drugi cenny zabytek - pochodzący z początku XIV wieku pełnowymiarowy krucyfiks - znajduje się obecnie w kościele w Psarach.
Sanktuarium Matki Bożej - Patronki Polskich Rodzin Robotniczych stanowi jeden z ważniejszych ośrodków kultu maryjnego w Archidiecezji Krakowskiej, którego sława datuje się co najmniej na pierwszą połowę XVII wieku. W 2007r. umieszczono je, podobnie jak Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej na trzebińskim Salwatorze, na trasie międzynarodowego szlaku pielgrzymkowego, biegnącego od Częstochowy do Mariazell w Austrii.

  • @http://mosir.oswiecim.pl
  • @http://oswiecim.pl
  • @http://www.muzeum-zamek.pl/
  • @http://ajcf.pl/
  • @http://www.auschwitz.org.pl/
  • @http://ock.org.pl
  • @http://mbp-oswiecim.pl/