Pomnik ku czci ofiar podobozu odsłonięty w 1983 r. (Foto: CIT Oświęcim)
Adres: ul. Obozowa 7 32-620 Brzeszcze 8.3 km od Muzeum Auschwitz I GPS: 49.972653, 19.136907
Niemcy utworzyli w podoświęcimskich Brzeszczach podobóz Jawischowitz, który należał do kompleksu Auschwitz. Więźniowie pracowali w kopalni węgla. Obóz pochłonął kilka tys. osób. Współcześnie o byłym podobozie Jawischowitz przypomina budynek łaźni. W miejscu, które zajmował plac apelowy, zachowała się też oryginalna betonowa latarnia.
Podobóz założony na terenie wsi Jawiszowice (niem. Jawischowitz). Osadzeni w nim więźniowie pracowali w dwóch zakładach wydobywczych kopalni węgla kamiennego 'Brzeszcze' usytuowanych na terenie miejscowości Brzeszcze i Jawiszowice. Obóz rozpoczął funkcjonowanie w połowie sierpnia 1942 r., gdy na podstawie umowy zawartej między właścicielem kopalni, koncernem Reichswerke Herman Göring, a WVHA skierowano do niego z Auschwitz grupę 150 Żydów francuskich. Ze względu na liczbę więźniów Jawischowitz należał do największych podobozów Auschwitz: w czerwcu 1944 r. przebywało w nim 2,5 tys. więźniów, głównie Żydów z: Polski, Francji, Niemiec, Holandii, Włoch i Węgier. Prócz nich w podobozie osadzono również m.in. Polaków, Rosjan i Niemców. Na przełomie 1943/44 r. w skład załogi wchodziło co najmniej 70 esesmanów. Kierownikami podobozu byli SS-Unterscharführer Wilhelm Kowol, a następnie SS-Hauptscharführer Josef Remmele. Podobóz był otoczony ogrodzeniem z drutu kolczastego pod napięciem. Znajdowało się w nim kilkanaście w większości drewnianych baraków. (źródło: http://auschwitz.org)
Foto: CIT Oświęcim
Figury górników wykonane w 1944 r. na rozkaz kierownika podobozu Jawischowitz przez więźnia Jacques'a Markiela
