Cmentarz Parafialny
Cmentarz
rzymskokatolicki parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w
Oświęcimiu usytuowany jest po wschodniej stronie centrum miasta.
Założony został w pierwszej połowie XIX wieku. Cmentarz parafialny ma
plan nieregularnego czworoboku. W części środkowej i północnej zachowane
są ślady dawnego rozplanowania - z kaplicą cmentarną, kostnicą, aleją
główną i szpalerem starych drzew wzdłuż dawnej granicy wschodniej.
Kaplica cmentarna pochodzi z okresu międzywojennego. Jest to budynek
murowany wzniesiony na planie prostokąta, nakryty dachem trójspadowym. W
środkowej części cmentarza usytuowany jest zespół najstarszych,
zabytkowych nagrobków. Jest ich ponad dwieście. W wielu przypadkach są
to piękne przykłady sztuki sepulkralnej - zarówno te kute w kamieniu,
jak i dzieła sztuki kowalskiej. Do najstarszych nagrobków należy m. in.
Obelisk z piaskowca-pozostałość z grobowca Russockich i Dąbskich, oraz
obeliski żołnierzy austriackich poległych w bitwie z wojskiem pruskim 27
czerwca 1866 roku. Cztery grobowce rodzinne zaliczane są do zabytków
architektury cmentarnej, są to m.in. neoromański grobowiec rodziny
Stankiewiczów i neoklasycystyczny grobowiec rodziny Wojciechowskich z
piękną rzeźbą płaczącego anioła. Od 1986 roku cmentarz parafialny w
Oświęcimiu wpisany jest do rejestru zabytków. Dziś jedynie istniejące
już wcześniej grobowce są otwarte dla pochówków. Funkcję głównej
nekropolii miasta przejął cmentarz komunalny, usytuowany poza centrum
miasta - podobnie jak ponad 150 lat temu cmentarz parafialny.